Giới thiệu Nghị định 155 an toàn thực phẩm

Nhiều loại rau củ, trái cây tươi được bày bán ở chợ (Hình 1) đều phải tuân thủ tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc đảm bảo VSATTP ngay từ khâu sản xuất, chế biến đến lưu thông là yếu tố sống còn đối với doanh nghiệp lẫn sức khoẻ cộng đồng.

Chính phủ đã ban hành Nghị định 155/2018/NĐ-CP quy định các hành vi vi phạm, hình thức và mức xử phạt về an toàn thực phẩm. Nghị định này cụ thể hóa các quy định vệ sinh an toàn thực phẩm nhằm nâng cao trách nhiệm của cơ sở sản xuất, kinh doanh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Nội dung Nghị định 155/2018/NĐ-CP

Nghị định 155/2018 quy định chi tiết các hành vi vi phạm VSATTP theo các nhóm sau:

• Nhóm 1: Vi phạm về điều kiện bảo đảm an toàn đối với sản phẩm thực phẩm.
• Nhóm 2: Vi phạm về điều kiện an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh, cung cấp thực phẩm.
• Nhóm 3: Vi phạm về điều kiện an toàn thực phẩm đối với thực phẩm nhập khẩu, xuất khẩu.
• Nhóm 4: Vi phạm quy định về quảng cáo, thông tin, giáo dục, truyền thông; kiểm nghiệm và truy xuất nguồn gốc liên quan đến thực phẩm không an toàn.

Như vậy, Nghị định 155 phân loại vi phạm hành chính ATTP thành 4 nhóm lớn trên để áp dụng các chế tài tương ứng. Các quy định này bổ sung, cụ thể hóa Luật An toàn thực phẩm và các nghị định hướng dẫn, giúp doanh nghiệp nắm rõ quy định vệ sinh ATTP cần tuân thủ.

Hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả

Nghị định 155 quy định mọi hành vi vi phạm an toàn thực phẩm đều phải chịu phạt tiền là hình thức xử phạt chính. Ngoài ra, tuỳ mức độ vi phạm, người vi phạm có thể bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả cụ thể như sau:

• Phạt tiền (hình thức chính): Mức tối đa 100.000.000 đồng đối với cá nhân và 200.000.000 đồng đối với tổ chức vi phạm. Đối với cùng một hành vi, mức phạt đối với tổ chức gấp đôi cá nhân.
• Phạt bổ sung: Tước Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP từ 1–6 tháng; đình chỉ hoạt động từ 1–12 tháng; tịch thu tang vật vi phạm trong lĩnh vực ATTP.
• Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc tái xuất lô hàng không đạt chuẩn, tiêu hủy thực phẩm và nguyên liệu vi phạm, thu hồi sản phẩm vi phạm trên thị trường để đảm bảo an toàn thực phẩm.

Các mức xử phạt trên tương ứng với từng nhóm vi phạm nêu trên. Ví dụ, vi phạm quy định về điều kiện cơ sở sản xuất có thể bị phạt tiền từ vài chục đến trăm triệu đồng cùng các hình thức bổ sung nêu trên. Nghị định cũng yêu cầu doanh nghiệp lập tức khắc phục vi phạm như thu hồi và tiêu hủy sản phẩm không an toàn.

Thẩm quyền xử phạt và kiểm tra ATTP

Khu vực bán rau củ tại chợ, minh họa hoạt động kiểm tra an toàn thực phẩm tại cơ sở kinh doanh. Nghị định 155/2018 phân công thẩm quyền lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP cho nhiều cơ quan chức năng:

Chủ tịch UBND cấp huyện, Thanh tra chuyên ngành (y tế), Công an nhân dân, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển, Cơ quan Hải quan và lực lượng Quản lý thị trường đều được quyền xử phạt. Các cơ quan này sẽ tiến hành kiểm tra, giám sát VSATTP định kỳ tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm theo quy định.

Ví dụ, Thanh tra Sở Y tế (nay là Sở ATTP) hoặc Đội QLTT có thể lấy mẫu thực phẩm kiểm nghiệm tại hiện trường. Tổ chức kinh doanh thực phẩm nếu bị phát hiện vi phạm sẽ bị lập biên bản ngay tại cơ sở. Cơ quan chức năng phối hợp liên ngành nhằm đảm bảo VSATTP trên toàn quốc theo quy định của NĐ 155.

Nguồn tham khảo và chuyên gia ATTP

Thông tin trong bài được tham khảo từ các nguồn pháp lý và chuyên gia uy tín. Ví dụ, Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM – cơ quan chuyên trách ATTP đầu tiên của cả nước (chính thức đi vào hoạt động năm 2024) – thường xuyên cập nhật các quy định và giám sát thực thi VSATTP tại địa phương.

Song song đó, Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam (ATVSTP.org.vn) là đơn vị tư vấn ATTP uy tín đã chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn: từ tư vấn pháp lý, hoàn thiện hồ sơ xin cấp phép, đến công bố sản phẩm tuân thủ quy định pháp luật, giúp doanh nghiệp an tâm lưu thông sản phẩm trên thị trường.

Nhìn chung, Nghị định 155 an toàn thực phẩm là văn bản thiết yếu trong hệ thống luật an toàn thực phẩm, giúp doanh nghiệp và người tiêu dùng hiểu rõ mức xử phạt khi vi phạm VSATTP. Việc nắm bắt và tuân thủ các quy định này vừa bảo vệ sức khỏe cộng đồng, vừa giúp cơ sở sản xuất thực phẩm hoạt động ổn định và phát triển bền vững.