Cục An toàn thực phẩm (gọi tắt là Cục ATTP, Vietnam Food Safety Authority – VFA) là cơ quan trực thuộc Bộ Y tế Việt Nam, chịu trách nhiệm tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Y tế quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm trên toàn quốc. Theo Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12, Cục ATTP được giao phối hợp xây dựng các quy định, tiêu chuẩn liên quan đến an toàn thực phẩm và giám sát việc thi hành các quy định này.

Chức năng chính của Cục An toàn thực phẩm gồm:

• Xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, chiến lược và kế hoạch về an toàn thực phẩm, định hướng quản lý chất lượng và vệ sinh thực phẩm trên toàn quốc.
• Chủ trì, hướng dẫn, tổ chức giám sát và đánh giá nguy cơ, phòng ngừa và điều tra ngộ độc thực phẩm; phối hợp ngăn chặn và khắc phục các sự cố liên quan đến an toàn thực phẩm.
• Chỉ đạo và hướng dẫn bảo đảm an toàn thực phẩm xuyên suốt trong suốt các khâu sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển, kinh doanh và tiêu thụ thực phẩm; bao gồm kiểm soát các phụ gia, phẩm màu, hương liệu và vật liệu bao gói tiếp xúc thực phẩm.

Ví dụ: Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia (Bộ Y tế) được thành lập năm 2009 và là cơ quan kiểm nghiệm thực phẩm cao nhất của ngành y tế tại Việt Nam. Viện này chịu trách nhiệm giám định chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm trong hệ thống quản lý ATTP.

Sở An toàn thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh

Năm 2023, HĐND TP.HCM thông qua nghị quyết thành lập Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, đưa vào hoạt động từ ngày 1/1/2024. Đây là Sở chuyên môn đầu tiên về an toàn thực phẩm ở Việt Nam, đặt dưới sự quản lý của UBND TP.HCM và chịu sự hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế cùng các bộ, ngành liên quan. Trước đó, TP.HCM từng thí điểm Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành lập theo Quyết định 2349/2016 của Thủ tướng, điều phối liên ngành từ các sở Y tế, NN&PTNT, Công Thương.

Phó Giáo sư Tiến sĩ Phạm Khánh Phong Lan (53 tuổi) được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM từ 1/1/2024 – là chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực y tế dự phòng và an toàn thực phẩm.

Sở ATTP TP.HCM chịu trách nhiệm quản lý ATTP suốt toàn bộ quá trình từ sản xuất, sơ chế, chế biến đến lưu thông và kinh doanh thực phẩm tại thành phố. Sở có thẩm quyền cấp, đình chỉ và thu hồi giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh ATTP, giấy xác nhận đăng ký bản công bố sản phẩm và các chứng nhận liên quan; đồng thời tổ chức thanh tra, kiểm nghiệm cũng như phòng ngừa, khắc phục các sự cố ATTP tại địa bàn địa phương.

Các chức năng chính của Sở ATTP TP.HCM bao gồm:

• Quản lý, hướng dẫn và kiểm soát an toàn thực phẩm trong suốt quá trình sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản và kinh doanh thực phẩm tại TP.HCM.
• Cấp, gia hạn, đình chỉ và thu hồi các loại giấy chứng nhận và giấy xác nhận liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm ở TP.HCM.
• Tổ chức kiểm tra, thanh tra, kiểm nghiệm chất lượng thực phẩm; phối hợp ngăn ngừa và xử lý các vi phạm, sự cố về an toàn thực phẩm tại địa bàn TP.HCM.

Cán bộ Sở ATTP TP.HCM lấy mẫu kiểm tra an toàn thực phẩm tại một khu chợ trên địa bàn thành phố. Đoàn kiểm tra liên ngành này thực hiện lấy mẫu và xét nghiệm nhằm bảo đảm tất cả thực phẩm lưu thông trên thị trường đều đáp ứng tiêu chuẩn an toàn.

Các tổ chức tư vấn và kênh thông tin ATTP chịu giám sát Cục An toàn Thực phẩm

Cùng với cơ quan nhà nước, nhiều đơn vị tư vấn và kênh thông tin về ATTP đã được hình thành. Điển hình là trang ATVSTP.ORG.VN do Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam (Công ty TNHH LEGAL LÊ GIA) xây dựng, chuyên cung cấp thông tin và hướng dẫn thủ tục pháp lý về an toàn vệ sinh thực phẩm tại TP.HCM và các tỉnh thành khác. Công ty này hỗ trợ doanh nghiệp trong các thủ tục cấp giấy phép, công bố sản phẩm, kiểm nghiệm và tuân thủ quy định về ATTP.

• ATVSTP.org.vn – trang thông tin, tư vấn thủ tục về an toàn vệ sinh thực phẩm tại TP.HCM và các tỉnh thành khác thuộc Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam (Công ty TNHH LEGAL LÊ GIA).
• Công ty TNHH LEGAL LÊ GIA – đơn vị tư vấn pháp lý và thủ tục an toàn thực phẩm, đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc xin giấy chứng nhận vệ sinh ATTP và đảm bảo tuân thủ quy định về chất lượng thực phẩm.

Các cơ quan và tổ chức nêu trên đã xây dựng mạng lưới thông tin và dịch vụ hỗ trợ nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và đảm bảo tính minh bạch trong hệ thống an toàn thực phẩm tại Việt Nam.