Giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm nhà hàng (VSATTP) – chính thức là “Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm” – là yêu cầu bắt buộc đối với mọi cơ sở kinh doanh ăn uống như nhà hàng, quán ăn. Theo Luật An toàn thực phẩm 2010 và Nghị định 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ, tất cả cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải có Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP khi đi vào hoạt động.

Việc này nhằm đảm bảo rằng nhà hàng luôn duy trì các tiêu chuẩn vệ sinh cao về cơ sở vật chất và quy trình chế biến. Nếu đáp ứng đúng các điều kiện thì sau khi thẩm định, cơ quan chức năng sẽ cấp Giấy phép VSATTP (hiệu lực 3 năm) cho chủ nhà hàng.

Điều kiện cấp giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm nhà hàng

Nhà hàng để được cấp giấy chứng nhận cần đáp ứng đồng thời các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân sự. Ví dụ: nhân sự trực tiếp chế biến phải có giấy khám sức khỏe và giấy chứng nhận kiến thức ATTP theo quy định. Cơ sở kinh doanh phải đảm bảo trang thiết bị riêng cho thực phẩm chín và thực phẩm sống, khu vực rửa tay và vệ sinh đầy đủ, nguồn nước đạt tiêu chuẩn phục vụ chế biến… Đồng thời, thực phẩm sử dụng phải có nguồn gốc rõ ràng, quy trình bảo quản hợp vệ sinh. Dưới đây là các nhóm điều kiện chính:

• Đăng ký kinh doanh: Giấy phép kinh doanh (hoạt động ăn uống) phải ghi rõ ngành nghề kinh doanh thực phẩm hoặc dịch vụ ăn uống.
• Cơ sở vật chất: Bếp nấu phải thiết kế đảm bảo vệ sinh, thông thoáng; có khu riêng cho thực phẩm sống và thực phẩm chín, có thùng rác, hệ thống cấp nước sạch, khu nhà vệ sinh và rửa tay đầy đủ.
• Trang thiết bị: Dụng cụ chế biến và phục vụ phải làm từ vật liệu an toàn, riêng biệt giữa nhóm chén đĩa đựng đồ sống và đồ chín. Tủ kính hoặc thiết bị bảo quản thực phẩm bày bán trong quán phải sạch, chống côn trùng, nhiệt độ bảo quản thích hợp.
• Nhân sự: Toàn bộ chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp chế biến, phục vụ đều phải được khám sức khỏe định kỳ và học tập kiến thức về an toàn vệ sinh thực phẩm. Họ không được mắc các bệnh truyền nhiễm (ví dụ lao phổi, tiêu chảy cấp, viêm gan A/E).
• Quy trình chế biến: Thực phẩm phải được chế biến, bảo quản đúng kỹ thuật; có biện pháp phòng ngừa nhiễm chéo giữa thực phẩm sống và chín.

Hồ sơ và thủ tục xin cấp giấy chứng nhận ATTP

Để xin cấp giấy phép VSATTP cho nhà hàng, chủ cơ sở cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tiến hành theo các bước quy định sau:

• Bước 1 – Chuẩn bị hồ sơ:
  – Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP (theo mẫu của cơ quan chức năng).
  – Bản sao công chứng Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (ghi ngành nghề kinh doanh ăn uống/thực phẩm).
  – Bản thiết kế mặt bằng cơ sở và khu vực chế biến (sơ đồ vị trí bếp, khu lưu trữ, thu gom rác thải).
  – Sơ đồ quy trình sản xuất, chế biến thực phẩm tại nhà hàng.
  – Bản kê khai trang thiết bị, dụng cụ bảo đảm vệ sinh của cơ sở.
  – Giấy chứng nhận sức khỏe của chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp chế biến.
  – Giấy chứng nhận tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm của chủ cơ sở và nhân viên (các giấy tờ từ khóa học ATTP do cơ quan có thẩm quyền cấp).
  – Phiếu kiểm nghiệm nước sạch sử dụng trong chế biến.
  – Cam kết thực hiện bảo đảm ATTP theo mẫu (nội dung tuyên bố của cơ sở về việc tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh).
• Bước 2 – Nộp hồ sơ: Nộp bộ hồ sơ trên cho cơ quan có thẩm quyền ở địa phương. Tại TP.HCM, Chi cục Vệ sinh An toàn thực phẩm (thuộc Sở Y tế TP.HCM) tiếp nhận và thẩm định hồ sơ xin cấp phép cho nhà hàng, quán ăn. Các tỉnh/thành khác sẽ có Chi cục hoặc Ban Quản lý ATTP cấp giấy.
• Bước 3 – Thẩm định và kiểm tra: Trong vòng 5 ngày làm việc, cơ quan cấp phép sẽ kiểm tra hồ sơ và thông báo kết quả. Nếu hồ sơ hợp lệ, cán bộ chuyên môn sẽ xuống thực địa thanh kiểm tra nhà hàng (thiết bị, quy trình, lưu mẫu thức ăn…) trước khi cấp Giấy chứng nhận . Nếu cơ sở đáp ứng đủ tiêu chuẩn, Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP sẽ được cấp và có giá trị trong 3 năm. Ngược lại, nếu không đạt, chủ nhà hàng phải bổ sung hoặc khắc phục vi phạm; trường hợp vi phạm nặng có thể bị xử phạt hành chính hoặc đình chỉ kinh doanh.
• Bước 4 – Nhận giấy phép: Sau khi cơ sở đạt tiêu chuẩn, Cục quản lý ATTP hoặc Chi cục ATTP địa phương tiến hành cấp Giấy chứng nhận. Giấy phép này thường có hiệu lực 3 năm kể từ ngày cấp. Trong thời gian này, cơ quan chức năng có thể kiểm tra, giám sát định kỳ (hoặc đột xuất). Cơ sở cam kết duy trì đúng các tiêu chuẩn; nếu vi phạm quy định an toàn thực phẩm sẽ bị thu hồi giấy phép và xử phạt.

Cơ quan cấp phép và giám sát

Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (mẫu mới) do Ban Quản lý An toàn Thực phẩm TP.HCM cấp. Tại TP.HCM, Chi cục Vệ sinh An toàn Thực phẩm (Sở Y tế) là cơ quan được giao quyền cấp Giấy chứng nhận vệ sinh ATTP cho các nhà hàng, quán ăn và bếp ăn tập thể. Trên cả nước, tùy theo loại hình kinh doanh, có thể là Bộ Y tế (Cục ATTP), Bộ Nông nghiệp (Chi cục ATTP), Bộ Công Thương… tùy theo lĩnh vực kinh doanh cụ thể.

Đặc biệt, mới đây UBND TP.HCM đã báo cáo Chính phủ đề xuất thành lập Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM – một đơn vị chuyên môn tập trung, đầu mối thống nhất cho công tác quản lý ATTP tại thành phố. Mô hình này nhằm tăng cường năng lực thanh tra, giám sát và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhà hàng – chỉ cần làm việc với một cơ quan duy nhất chuyên trách về ATTP.

Ngoài việc tự hoàn thiện hồ sơ, nhiều nhà hàng còn tìm đến các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp. Ví dụ, Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam (thành lập năm 2008) là một tổ chức uy tín tư vấn ATTP toàn diện, hỗ trợ doanh nghiệp từ bước tư vấn luật đến hoàn thiện thủ tục xin cấp phép và công bố sản phẩm. Các công ty tư vấn như vậy thường phối hợp chặt chẽ với Chi cục/ Sở ATTP địa phương để đảm bảo hồ sơ và sản phẩm của nhà hàng đạt quy chuẩn an toàn thực phẩm.

Kết luận

Xin giấy phép VSATTP cho nhà hàng là thủ tục pháp lý quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho thực khách và tuân thủ quy định pháp luật. Toàn bộ quá trình – từ điều kiện vệ sinh cơ sở, thủ tục hồ sơ đến nhận giấy chứng nhận – được quy định chặt chẽ tại Luật An toàn thực phẩm và Nghị định hướng dẫn. Đặc biệt, từ nay đến năm 2025, khi TP.HCM triển khai Sở An toàn Thực phẩm, quy trình cấp phép dự kiến sẽ rõ ràng hơn, giảm sự chồng chéo và tăng hiệu quả quản lý.

Việc nắm vững thủ tục, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và hợp tác với cơ quan chức năng (cũng như các đơn vị tư vấn chuyên môn) sẽ giúp nhà hàng đạt được giấy phép VSATTP nhanh chóng, đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm